Brechtje de Bruijn restaureerde Raadhuis Grootschermer
Kunstschilder op blote voeten
Hoewel ze dat zelf niet zo ziet, is Brechtje de Bruijn uit Lutjewinkel wel degelijk een kunstschilder. Gewapend met penseel, kammetjes en tubes verf brengt ze oude, historische panden terug in de oude staat. Met engelengeduld maakt ze van stalen deuren prachtige imitatie houten panelen en lelijke grenen balken tovert ze om tot ‘eiken’ exemplaren. In het Raadhuis van Grootschermer schilderde ze met bier en gebruikte ze haar blote voeten voor het herstel van de vloer. Het verhaal van een restaurateur.
Brechtje de Bruijn kreeg het schildersvak met de paplepel ingegoten. Want vader Gerard heeft sinds 1993 een eigen schildersbedrijf waar ze het vak leerde. Wilde ze aanvankelijk nog kapster of lerares worden, eenmaal gegrepen door schuurpapier en verf, was de keuze snel gemaakt. Sinds 2016 is ze samen met haar vader en broer Frank partner in de VOF Schilders- en Restauratiebedrijf Gerard de Bruijn.
Restauratiewerk
Hoewel ze van pa ook de ‘gewone’ schilderklussen moet doen, gaat Brechtje haar hart open voor het restauratie- en decoratiewerk. Om dat vak onder de knie te krijgen volgde ze vier jaar lang de opleiding tot Specialist Restauratie en Decoratie bij Nimeto in Utrecht. Maar Brechtje is, naar eigen zeggen, nogal kritisch op zichzelf en daarom volgde ze, om nog beter te worden, ook de masteropleiding bij het gerenommeerde instituut Van der Kelen in Brussel. Daardoor is ze nu een van de toprestaurateurs in Nederland.
Hoewel het een zware opleiding was, kijkt ze met trots terug op de opleiding in België. ‘Dat was echt Spartaans,’ weet de blonde Westfriese. ‘Zes dagen in de week moest ik van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat aan het werk en op zondag deed ik dan mijn huiswerk. Ik heb in een half jaar tijd slechts een week vakantie gehad. Maar ik heb heel veel geleerd. Ik had niet verwacht dat ik zoveel progressie zou maken.’
Zilveren medaille
In de woonkamer van haar ouders in Lutjewinkel pronkt haar diploma aan de muur. ‘Ik heb de zilveren medaille gekregen. Dat is bijna de hoogste onderscheiding, maar goud wordt vrijwel nooit uitgereikt. Ik ben heel trots op dat diploma.’ Ze is nu een van de weinige vrouwelijke restaurateurs in Nederland. Brechtje werkte onder andere in het Teijlers Museum in Haarlem en schilderde de Moriaangroep aan de gevel van het gemeentehuis van Alkmaar. Daarnaast restaureerde ze het interieur van het Raadhuis van Grootschermer.
‘De werkzaamheden in Grootschermer startten kort nadat ik mijn opleiding in Brussel had afgerond,’ vertelt Brechtje enthousiast. ‘Ik heb daar de balken, de deuren en de vloer gerestaureerd. Een omvangrijke klus, want ik begon in februari 2016 en was pas in juni van dat jaar klaar.’
Basis neerzetten
In het Raadhuis werden eerst alle losse onderdelen van de wanden gehaald. ‘De basis neerzetten,’ noemt vader Gerard dat. ‘We schuren de vloeren, verwijderen oude verflagen van de balken en de deuren en halen het zeil van de vloer op de begane grond. Daarna gaan we weer opbouwen.’
Bij dat opbouwen speelt Brechtje een belangrijke rol. Als restaurateur startte ze met de balken aan het plafond. ‘Die waren gifgroen. Toen we de oude verflagen verwijderden stuitten we op imitatie houtlagen. Kennelijk waren de oude balken al een keer op die wijze geschilderd. Daarom hebben we ze in de oude, donkerbruine staat teruggebracht. Het lijkt daardoor of de balken in de raadzaal en op de begane grond van echt eiken zijn.’
Archiefdeur
Als pas afgestudeerd restaurateur mocht Brechtje zich vervolgens uitleven op twee deuren op de begane grond. Zowel de toiletdeur als de stalen stalen archiefdeur pakte ze aan met penselen en kammetjes. ‘Het is belangrijk om de spiegel zo te schilderen dat het lijkt alsof het een houten deur is. Daarbij moet je de nerf zo goed mogelijk imiteren. Dat doe je met behulp van jute, kurk en kammetjes. Precisiewerk, waarbij mijn opleiding bij Van der Kelen goed van pas kwam.’
Het leukste in het Raadhuis van Grootschermer bleef tot het einde bewaard. Nadat ze samen met haar broer Frank het zeil van de vloer had weggetrokken kwam de unieke vloer van voetjesmarmer tevoorschijn. In vroeger tijden werden vloeren soms gelakt, waarna kinderen met in olieverf gedompelde voetjes over de licht gelakte ondergrond moesten lopen. Daardoor kreeg men het gewenste effect en leek de vloer wel van marmer.
Bier en water
‘Ik heb eerst een lichte ondergrond aangebracht en daarna heb ik zelf op blote voeten over de planken gelopen. Gelukkig heb ik kleine voetjes, dus dat paste precies. Daarna heb ik een glaceerlaagje aangebracht, bestaande uit bier, kleurpigment, ethonol en water. Tenslotte heb ik drie lagen vernis aangebracht, zodat de vloer slijt- en krasvast was.’
De eiken wanden en de trap naar de raadzaal bracht Brechtje in de goede kleur door ze met boenwas in te smeren. ‘We hebben geprobeerd zoveel mogelijk de oude kleuren te imiteren. Ik denk dat we daar goed in zijn geslaagd,’ vertelt de trotse Brechtje.
Boekenkist
De slagroom op de taart waren de restauratie van de originele ‘geldtafel’ die nu in de oude raadzaal staat te pronken en de boekenkist die op de begane grond is geplaatst. ‘Die attributen passen prachtig in dat oude raadhuis. We hebben ze helemaal in stijl opgeknapt. We hebben al veel complimenten gekregen. Daar ben ik heel blij mee,’ aldus Brechtje.
Vader Gerard is trots op zijn kinderen die vakwerk hebben geleverd. ‘Zo’n pand als het Raadhuis van Grootschermer moet je goed bijhouden. Over drie jaar kijken we of het schilderwerk nog in orde is. We hebben het nu onder controle. Ik kom er al meer dan twintig jaar. Ooit heb ik de gevelstenen gerestaureerd. Die zien er na al die jaren nog prachtig uit. Nu is het een kwestie van regelmatig bijhouden. Gelukkig heeft de gemeente Alkmaar daar oog voor. Dus ik weet zeker dat het Raadhuis er ook in de toekomst prachtig bij staat.’